De geest van een plek

De plek voor zijn bijdrage aan Façade 20912 kon Krijn de Koning zelf uitkiezen. Voor hem kon dat niet anders zijn dan de oude locatie van Miniatuur Walcheren. Nu is dat een ruïne, een verbinding tussen geheugen en werkelijkheid. Miniatuur Walcheren bestaat enkel nog in de collectieve herinnering van hen die daar ooit in die schaalverkleining hebben rondgelopen. Maar helemaal verdwenen is het nog niet. De miniatuurwereld is weliswaar afgebroken, maar de sporen zijn nog steeds niet helemaal uitgewist. De sokkels waar de huisjes op stonden zijn er nog, net als wat muren, een dijkje, de paden. De werkelijkheid van nu ziet eruit als een archeologische site die nog een glimp laat zien van een verdwenen wereld. Het is een locatie die wacht op een nieuwe bestemming. Het verleden is nagenoeg voorbij, de toekomst is nog niet aangebroken.

Krijn de Koning houdt van pretparken. Natuurlijk zijn ze te vrolijk, te kleurrijk, maar in het plezier dat de bezoekers er zoeken zijn ze wel helemaal echt. Om het met een paradox te formuleren: een pretpark is een vorm van authentieke nep.

Een pretpark als wat miniatuur Walcheren ooit was, is helemaal constructie. Het is een gepretendeerde wereld, een wereld zoals wij willen dat die eruit ziet, een idealisering van de echte wereld waarin wij leven. Maar dat onderscheid tussen realiteit en ideaal is tamelijk kunstmatig. Het enige echte verschil tussen die twee is de schaal, en ook niets meer dan dat. Want ook in een miniatuurwereld lopen wij rond, zijn we fysiek aanwezig, beleven we een plek en voelen ons thuis, of niet. Alleen in de huisjes kunnen we niet wonen.

Door in te grijpen in de schaal transformeert Krijn de Koning dit gebied. Zijn architectonische installatie verbindt de verschillende schalen die hier nog steeds zichtbaar zijn. Er is de kiosk die ooit de ingang markeerde, die zich het fysiek het meest reëel tot ons verhoudt, namelijk 1 : 1. Het spoorbaantje waar het treintje de kinderen over vervoerde is te klein voor de grote wereld en te groot voor de schaal van de miniatuurwereld. Het dijkje met de kleine bomen dat langs de oude miniwereld loopt, heeft weer een andere schaal en ten slotte is er de schaal van de miniatuurhuisjes waarvan we ons nog een voorstelling kunnen maken door de sokkels die ervan over zijn. Door alles samen te brengen in één beeld, brengt hij eenheid in deze verscheidenheid. Hij haalt niets weg, hij voegt iets toe aan deze plek. Hij trekt de herinnering aan de oude miniatuurwereld in de wereld waarin wij leven en die net zo goed een constructie is als de verkleinde wereld van miniatuur Walcheren. En die dus ook net zo goed een façade is. Ook in authenticiteit verschillen beide werelden niet. Ze zijn namelijk de uitdrukking van betekenissen die wij aan de dingen geven. De huizen, de stad, de wegen: of het nou in de werkelijkheid van onze wereld is of in die van het schaalmodel, alles ziet eruit zoals wij vinden dat het eruit moet zien.

Door onze blik zo te sturen voert het werk naar de psychologie achter de zichtbare werkelijkheid. Het roept de beleving op van een plek die zich in een tussentijd bevindt. Miniatuur Walcheren bestaat niet meer; bij de snelweg die toegang geeft tot Middelburg staat een eigentijdse opvolger, Mini Mundi. Maar het oude gebied is daarmee nog geen tabula rasa, geen lege plek. Elke plek heeft een idee, een ziel, die niet verdwijnt als wij besluiten er een ander gebruik van te gaan maken. Hoe willen wij naar zo’n plek kijken?

www.krijndekoning.nl

Gepubliceerd in catalogus Façade 2012, Middelburg