Frits de Coninck

Ieder z’n eigen landschap

De tentoonstelling van Matts Leiderstam in Galerie Wilfried Lentz is een dubbel debuut. De Zweedse Leiderstam stelt voor het eerst tentoon in Nederland. Het zijn vooral kenners die (tot nu toe) zijn werk waarderen. Eén van die kenners is verzamelaar Wilfried Lentz, die met deze presentatie zijn galerie in het Groot Handelsgebouw in Rotterdam (verdieping C1, unit 140) opent. Lentz wil een internationaal programma ontwikkelen dat focust op kunst die open naar de wereld kijkt. Wat dat kan inhouden, wordt duidelijk in het fotowerk van Leiderstam. Daarin draait het om het besef dat het beeld van de wereld altijd gekleurd wordt door het oog van diegene die ernaar kijkt. Wij zien wat wij graag willen zien. Leiderstam gaat terug in de geschiedenis en laat zien hoe een kijker altijd zijn eigen beeld van de werkelijkheid schept. Er bestaat geen waardevrij landschap. Hoe ongerept ook, de natuur wordt door ons gezien vanuit onze eigen culturele, maatschappelijke en psychische context. Het landschap in de kunst is altijd de spiegel geweest van degene die het weergeeft. Als één installatie toont Leiderstam foto’s van Papago Park in Arizona dat met een steeds anders gekleurde lens is vastgelegd. Zo verandert die plek telkens van stemming, afhankelijk van de gemoedstoestand van de kijker, en ontstaan er even veel landschappen als er stemmingen zijn. Het zijn bij elkaar negen foto’s. Acht tonen een locatie die een ontmoetingsplek voor homo’s blijkt te zijn en daarmee al een specifieke lading heeft. Op de negende foto is een lorgnet met acht gekleurde glazen te zien. Lorrain-glasses heet zo’n instrument waarmee de 19de-eeuwse wandelaar met verschillend gekleurde lenzen naar het landschap kon kijken en zijn eigen pittoreske landschap scheppen. De naam van die wonderlijke bril is ontleend aan Claude Lorrain, de Franse 17de-eeuwse schilder die zijn landschappen en havengezichten in een specifieke atmosferische kleur onderdompelde. Deze installatie uit 2007, die in een oplage van drie is gemaakt, moet 13.500 euro kosten. Het goedkoopste werk op deze bijzondere expositie is een foto getiteld On Site. Ook dat is een commentaar op onze waarneming. We zien een foto van een olieverfschilderij dat op een schildersezel in het open veld op de flank van een berg staat. De berg blijkt de Vesuvius te zijn en het schilderij is een naschildering van een doek van Volaire uit de 18de eeuw. Het landschap werd toen geschilderd als een plaatje, een ansichtkaart die van de werkelijkheid een cliché maakte. De foto vervolgens maakte het technisch mogelijk het plaatje eindeloos te reproduceren en het over de wereld te verspreiden. Zo is er een landschap, de geschilderde particuliere beleving daarvan, de eenmalige reproductie en tenslotte de anonieme massale verspreiding. Prijs van deze mooie foto (oplage tien stuks) is 2100 euro.

Matts Leiderstam T/m 31 mei in Galerie Wilfried Lentz, Rotterdam Info: 010-4126459 of www.wilfriedlentz.com Prijsindicatie: 2100-13.500 euro

Gepubliceerd in Het Financieele Dagblad, bijlage Persoonlijk, 10 meo 2008