Rensman en Werlich - Leve onze stereotypieën

Een primitief bouwsel vult de ruimte van de galerie. Met board, latten, elektriciteitsbuizen en planken is zijn een paar kruip-door-sluip-door gangen en kleine ruimtes gemaakt. Als je wat wilt zien, dan zul je naar binnen moeten, de installatie in. Daar wacht een video waar een jonge vrouw afwisselend gekleed als chirurg, anesthesist of verpleegster de voorbereidingen treft voor een operatie. De patiënt ondergaat lijdzaam de behandeling. Maar, dit is niet wat je denkt dat het is. De operatiekamer is een huiskamer, de operatietafel is een strijkplank, het lancet van de chirurg is een gewoon huishoudmes, een stofmasker moet de narcose verbeelden. Hier wordt een werkelijkheid gespeeld, met een ondertoon van ernst en humor tegelijk.

Het kunstenaarsduo Matthijs Rensman en Alexandra Werlich, beiden 24 jaar, toont in de MK-galerie 4 video’s. Behalve de operatiekamer zien we ook een sterfbedscene, een politieverhoor en een kok aan het werk. Wat al die situaties gemeen hebben is dat we er in ons hoofd een archetypisch beeld van hebben. We hebben allemaal een voorstelling van een specialist, een verpleegster, een patiënt die elk een eigen rol hebben die te maken heeft met autoriteit of lijdzaamheid, met zorgzaamheid of met pijn, met zelfverzekerdheid of met angst. Rensman en Werlich laten in het geval van de operatie de rollen van chirurg, verpleegster en anesthesist spelen door een jonge vrouw met een autistische stoornis en een obsessieve belangstelling voor de artsenij. Ze laten haar helemaal haar gang gaan. Niets is geregisseerd, er is zelfs geen script. Alles berust op improvisatie en natuurlijk op het beeld dat de “actrice” heeft van de medische stand en de zich daaraan onderwerpende patiënt. Dat beeld is opgebouwd uit stereotypieën die tot het collectieve onderbewustzijn behoren. Rensmann en Werlich leggen die rolpatronen bloot in hun werk, niet door ze zelf vooraf te beschrijven maar door alle ruimte te geven aan de mensen die in hun video’s acteren. Een belangrijke artistieke kwaliteit zit in de beslissing om alles te laten zien. De voorbereidingen, de uitvoering zelf maar ook de mislukkingen. Want juist waar het “fout” gaat worden wij ons ervan bewust dat het een rol is en schakelen we door naar ons eigen beeld van deze werkelijkheid. En ook daarin spelen stereotype patronen weer een rol. Maar dan wel die van ons zelf. Alles heeft op alles betrekking in deze video’s. Backstage net zo goed als frontstage, de losse, slordige cameravoering, en dus ook het bouwsel. Vorm en inhoud vallen hier op een bijzondere manier samen en dat is een prestatie van formaat van kunstenaars die nog aan het begin staan. Er is ook een grote foto te zien, van een scène uit een musical die nog uitgevoerd moet worden. Over improvisatie gesproken.

Matthijs Rensman & Alexandra Werlich

t/m 28 juni MKgalerie, Rotterdam

info 010-2130991 of www.mkgalerie.nl

een video (oplage 5) kost € 1500, de foto (oplage 10) € 2000

Gepubliceerd in Het Financieele Dagblad, bijlage Persoonlijk, 13 juni 2009