Het beeld doorboord

Berend Strik (1960) lijkt met de jaren alleen maar beter te worden. Wat hij met foto’s doet die hij met naald en draad bewerkt, levert iets op wat van schilderkunstige kwaliteit is. Tactiel, beweeglijk en eigenlijk ook raadselachtig. Want door de textiele ingreep verdubbelt hij een werkelijkheid en brengt hij de waarneming aan het wankelen. Zo voert hij het oog voorbij de letterlijke voorstelling.

In zijn nieuwste werk dat hij in galerie Fons Welters toont gaat hij uit van foto’s die hij zelf gemaakt heeft. Van een synagoge in Hongarije, van een schilderij van Henri van de Velde en vooral de foto’s die hij genomen heeft in de Palestijnse gebieden. Juist die laatste maken grote indruk.

Strik bestikt de foto’s met stukken tule, in diverse kleuren en in grillige vormen. Vormen die een organische voortzetting zijn van de letterlijke dingen die we op de foto kunnen zien.De tule werkt als een sfeer die over delen van de werkelijkheid heen gelegd is. Alsof je een andere lens op de camera hebt gezet en dezelfde situatie nog een keer vastlegt. En zo het beeld manipuleert en in beweging zet. Dat gebeurt ook letterlijk: de los opgestikte stukken tule bewegen ten opzichte van de foto.

Door met tule in te grijpen eigent Strik zich het beeld toe. De objectieve weergave van een werkelijkheid wordt door hem gesubjectiveerd. Hij voegt aan de foto een dimensie toe waarin de dingen aan elkaar raken, langzaam in elkaar vervloeien. Zo brengt hij wat veraf is voelbaar dichtbij.

Thixotropy heeft Berend Strik deze tentoonstelling genoemd. Dat is het verschijnsel dat een vaste stof door druk of door warmte vloeibaar kan worden. Daarmee verandert iets van vorm, van sfeer en daardoor ook van betekenis. Het is een transformatie van de werkelijkheid.

Ramallah uit 2009 laat zien wat dit aan bijzonders oplevert. Een winkelstraat, zon beschenen, leeg. Uithangborden en Arabische namen. Op de voorgrond wat losse stenen. De stukken tule in oker, diverse tinten beige, wit en paars zijn grillige vlekken in het beeld. Het zonlicht lijkt erachter te vallen. De tule legt het beeld nog stiller dan het al is. Wat is hier aan de hand? De aankondiging van naderend onheil, een uitgestorven straat in de middaghitte of de dodelijke stilte vlak na een raketaanval ? Zijn bewerking met naald en draad is niet enkel een esthetische aanvulling van een beeld van de werkelijkheid. Het bijzondere van dit werk is dat het betekenislagen aanboort die eigenlijk al in de foto besloten liggen maar door de bewerking met de naaimachine expliciet gemaakt worden.

Met naald en draad perforeert Berend Strik een fotografisch beeld dat daardoor in beweging komt. Het is alsof de geest van een plek of de gedachten en gevoelens van een van de geportretteerde personen de vrije ruimte krijgen. Alsof ze los gezongen worden van de formele letterlijkheid van de foto.

Berend Strik – Thixotropy

t/m 18 juli in galerie Fons Welters

info 020-4233046 of www.fonswelters.nl

prijzen van € 9.500 - € 35.000

gepubliceerd in Het Financieele Dagblad, bijlage Persoonlijk, 27 juni 2009